مستربچ، افزودنى، آمیزه پلیمرى، کامپاند، گرانول پلاستیکى،کامپاند زیست تخریب پذیر، پودر و پیگمنت پرى دیسپرس (به صورت صنعتى و بهداشتى)، نخ و الیاف مقاومت و مدول بالا

گفت و گو با اویس افضلی مدیر تحقیق و توسعه و رامبد صفاییان کارشناس واحد فروش در بخش آسفالت و بتن شرکت نانونخ و گرانول سیرجان:

شرکت شرکت نانو نخ و گرانول سیرجان، اولین تولید کننده الیاف مرکب پلیمری دارای گواهینامه فنی از مرکز راه، مسکن و شهرسازی (وزارت راه و شهرسازی) است و زیرمجموعه­ی رنگدانه­ی سیرجان قرار دارد که به مدیریت مهندس بابک شایسته ادامه می­شود. شرکت رنگدانه سیرجان از سال 75 فعالیت خود را در زمینه تولید گرانول، مستربچ و غیره آغاز کرد و به شکل هولدینگ، واحد تولید نانو نخ، الیاف و گرانول خود را در سال 91 راه اندازی کرد. این شرکت مواد اولیه خود را از رنگدانه می­گیرد و نخ و الیاف تخصصی را برای کاربرد های مختلف از جمله کاربرد در صنعت تونل ،راه و ساختمان تولید می­کند.

پیشرفت گسترده مواد و افزودنی های نوین بتن از یکسو و بحث اهمیت افزایش کیفیت ساخت و سازها از سوی دیگر‌سبب تغییر رویکرد صنعت ساختمان به سمت افزودنی های  نوین بتن و از جمله مواد  پلیمری شده است. در این راستا با دو مدیر میانی از این مجموعه صحبت کردیم تا به اطلاعات فنی و جزیی تر در این خصوص دست یابیم. به گفته­ی مهندس افضلی، استفاده از پلیمر در صنعت ساختمان رو به رشد بوده و امیدواریم به همین شکل ادامه یابد.

افضلی: اویس افضلی هستم مدیر واحد طرح و توسعه شرکت. حدود دو سه سال است که با شرکت سیرجان همکاری دارم و دانشجوی دکترای مهندسی عمران- سازه هستم. نانونخ سیرجان در بخش های دیگری چون صنعت خودرو و نساجی هم فعال است و با استفاده از تکنولوژی نانو، الیاف های مختلف هماندد الیاف آنتی باکتریال و مقاوم در برابر  UV را نیز تولید می­کند.

صفاییان: من کارشناس واحد فنی و آسفالت و همچنین فعال در بخش فروش هستم. سه سال با شرکت سابقه­ی همکاری دارم و در رشته کارشناسی اقتصاد نظری و ارشد بازرگانی بین الملل تحصیل کرده­ام. الیافت تولیدی شرکت در بخش آسفالت و بتن نیز کاربرد دارد. هم در بخش روکار و هم در بخش زیرین سطح و باعث افزایش عمر مفید آسفالت و جلوگیری از آسیب­هایی که به آسفالت وارد می­شود و همچنین کاهش ضخامت آسفالت که به کاهش هزینه­ها کمک می­کند استفاده می­شود. پلیمرهای دیگر و گرانول­هایی هستند که روی ساختار قیر تاثیر گذاشته و در نهایت مخلوط آسفالتی با کیفیت تری به ما می­دهند.

بسپار- شرکت نانو نخ و گرانول سیرجان به طور کلی چه محصولاتی را برای صنعت ساختمان عرضه می کند و کاربرد هریک ‌چیست؟

افضلی: یکی از کاربردهای الیاف پلیمری در صنعت ساختمان است. این الیاف، در بتن استفاده می­شود. این الیاف می تواند جایگزین میلگردهای حرارتی (معمولا در سقف یا کف) شده و جایگزین میلگردهای اصلی سازه نمی شوند اما می توانند به عنوان مکمل میلگردهای اصلی و مسلح کننده در اعضای اصلی سازه نیز استفاده شوند. تیپ های دیگری از این الیاف را تولید کرده ایم که به عنوان تقویت کننده و تاخیر اندازه شعله قابلیت استفاده دارند و دو تیپ از این نوع الیاف ثبت اختراع نیز شده است. به این ترتیب هنگام وقوع آتش سوزی، مقاومت اجزای آن را  در مقابل آتش سوزی افزایش میدهد. همچنین در کاهش وزن، افزایش مقاومت و صرف اقتصادی نیز تاثیر دارد. در کف سازی­ها و قطعات پیش ساخته نیز از الیاف استفاده می­شود و می­تواندبه عنوان عایق عمل کرده و همچنین طاقت خمشی بالا تری نسبت به بتن عادی فراهم می­کند. نقش الیاف کنترل ترک­های اولیه و ثانویه در بتن است.

بسپار- الیاف پلیمری از چه مواد اولیه­ای تهیه می­شوند و چه ویژگی­هایی دارند؟

افضلی: تاریخچه استفاده از الیاف در بتن به سالهای ۱۹۵۰ و  بعد از آن باز می گردد. در ابتدا تیپ های از الیاف (مثل آزبست) وجود داشت که به دلیل سمی بودن استفاده از آنها ممنوع شد. سپس از سال های 1980 میلادی به بعد  بحث استفاده از الیاف پلیمری آن هم نه با ویژگی­های امروزی مطرح شد.

الیاف پلی پروپیلن مدول بالای میکرو که زیر سه دهم میلی متر هستند برای کنترل میکروترک ها در بتن و الیاف ماکرو  که بالای سه دهم میل متر هستند برای کنترل ترک­های بزرگتر (ماکروترک) و افزایش مقاومت و طاقت استفاده می­شوند. این الیاف­ها از نظر جنس، شکل (برای سر نخوردن از داخل بتن، ایجاد درگیری در بتن)، و میزان مدول دسته بندی می­شوند. اما تقسیم بندی کلی آن­ها ماکرو و میکرو است. از پلی اولفین، پلی استر و پلی اتیلن هم می­توان در تولید الیاف استفاده کرد اما آنچه در بازار مرسوم است پلی پروپیلن اصلاح شده است. چون پلی پروپیلن معمولی مدول و مقاومت بالایی ایجاد نمی­کند.

بسپار- آیا این محصول به تازگی در بازار وارد شده؟ در غیر این صورت چه تفاوتی با محصولات مشابه بازار دارد؟

افضلی: الیاف مدول و مقاومت بالا که تولید ما است مقاومت کششی آن از ۵۰۰ مگاپاسکال به بالاست و می تواند تا ۸۰۰ مگاپاسکال افزایش یابد و مدول الاستیسیته آن نیز بین ۵۰۰۰ مگاپاسکال تا ۱۰۰۰۰ مگاپاسکال است. ما در فرآیند تولید پلیمر را مهندسی کرده و مدول آن را بالا می­بریم.

بحث خود الیاف موضوع جدیدی نیست اما الیاف ماکروی مقاومت و مدول بالا که تولید ماست بحث جدیدی در بازار است. ما تنها شرکت داخلی هستیم که به طور اختصاصی این الیاف را تولید می­کنیم. همچنین تنها شرکتی هستیم که به طور انحصاری برای آسفالت و بتن تولید الیاف داریم. برخی از تیپ­های الیاف ما نیز گواهی ثبت اختراع دارند و بخشی از آن­ها را به روش مهندسی معکوس تولید کرده ایم. اما در دنیا شرکت­های بزرگی تولد کننده­ی این محصولات هستند.

بسپار- با بالا رفتن نرخ ارز و مشکل تهیه مواد اولیه، چگونه چالش های بازار را مدیریت می‌کنید؟

افضلی: ما بیشتر مواد اولیه را از بازار داخل تهیه می­کنیم و فقط برخی افزودنی­ها که قابلیت تولید داخل ندارند مانند افزودنی تاخیر انداز شعله از خارج وارد می­شود.  شرایط متاسفانه سخت شده و در شرایطی که  قیمت مواد اولیه بالا می­رود، قیمت تمام شده محصول نیز بالا می­رود و مصرف کننده تحت فشار قرار می­گیرد. اما با توجه به رشد شدید  قیمتی  میلگرد استقبال از الیاف افزایش یافته است. همیشه چالش­های ارزی و تهیه مواد اولیه وجود داشته و نهایت تلاشمان این است که در این شرایط سخت بازار را حفظ کرده و تولید را ادامه دهیم. از طرفی صادراتی که به کشورهای اطراف و آسیای میانه، ترکیه، عراق و غیره داریم این فشارها را تا حدودی جبران می­کند.

صفاییان: دقیقا در بحث صادرات و جایگزینی، تا حدود زیادی به واردات مواد اوله مورد نیاز به ما کمک می­کند. البته این صادرات در بخش الیاف است و در بخش رنگدانه با کشورهای CIS نیز همکاری داریم.

بسپار- آینده­ی پلیمر در صنعت ساختمان را چگونه ارزیابی می­کنید؟

افضلی: با توجه به نسل جدید و پیشرو بودن الیاف پلیمری و به طور کلی پلیمر در ساختمان و مزایای آن، دنیا رو به این سمت حرکت می­کند و مصرف آن روز به روز بیشتر می­شود. ما اولین شرکتی بودیم که به این سمت رفتیم و آینده­ی صنعت را روشن می­بینیم.

صفاییان: هرچند مقاومتی همیشه نسبت به هر تکنولوژی جدید وجود دارد اما طی ده هسال آینده قطعا استفاده از پلیمر و الیاف پلیمری در صنعت ساختمان همه­گیر می­شود.

بسپار- با توجه به زلزله های اخیر و افزایش اهمیت این موضوع، بازار نانو الیاف و الیاف مدول بالای جایگزین شونده میلگرد را چگونه پیش بینی می کنید؟

افضلی: کشور ما به خصوص تهران روی گسل­های فراوانی قرار دارد و از اینرو ساختن سازه­های مقاوم در برابر زلزله یک بحث مهم است. مهم ترین خاصیت الیاف، بحث جذب انرژی است. بتن معمولی مقاومت کششی پایین دارد و باعث گسیختگی سریع بتن و انهدام سازه می­شود. در صورت استفاده از الیاف نه به عنوان میلگرد اصلی بلکه به عنوان مکمل میلگرد در تیر و ستون، جذب انرژی را افزایش داده و انهدام سازه را به تعویق می­اندازد. در کمترین شکل فرصت خروج از ساختمان و یا پناه گرفتن قبل از تخریب  را به ساکنین می­دهد و در زلزله­های کوچک باعث عدم انهدام سازه می­شود.

بسپار- داشتن گواهینامه فنی از مرکز تحقیقات راه و ساختمان چه کمکی به شما در مسیر بازاریابی و افزایش فروش کرده است؟ نقش مرکز ملی استاندارد را در تهیه استانداردهای لازم برای مواد ساختمانی چگونه ارزیابی می کنید؟

افضلی: مرکز تحقیقات یک ارگان شناخته شده در صنعت ساختمان و راهسازی است. مرجعی است که مورد قبول مشتریان است. البته شرکت­ها به گواهینامه اکتفا نمی­کنند و تست­های مورد نظر را انجام می­دهند اما به هر حال یک نهاد اعتبار بخش به شرکت است. استانداردهای بین­المللی در صنعت مربوط را نیز داریم مانند تاییدیه گواهینامه CE اروپا ، 12098 ISIRI و ASTM C1116.

صفاییان: تاییدیه اداره­ی استاندارد را داریم و آزمایشگاه­های همکار را داریم اما مرکز تحقیقات چون تخصصی تر است از اعتبار بیشتری نیز برخوردار است. یکی از مشکلات ما هم تدوین نشدن استانداردهای داخلی برای الیاف است که چون یک موضوع جدید است هنوز برای آن استانداردی تدوین نشده است. همچنین هیچ یک از استانداردهای تدوین شده در این بخش جنبه­ی اجباری ندارند و همه اختیاری هستند. امیدواریم با اجباری شدن آن­ها قدم به سمت تولیدات با کیفیت تر برداریم. خوشبختانه در دوسال اخیر دید مثبتی ایجاد شده و با کاهش هزینه­ها و افزایش کیفیت، قدم­های بزرگی برداشته شده است.

بسپار- آیا استفاده از الیاف پلیمری ساختمان را در‌مقابل آتش آسیب پذیر‌ میکنند؟ راهکار شما برای مقابله با آن‌ چیست؟ 

افضلی: تیپ های از الیاف تولیدی ما وجود دارد که قابلیت تحمل دمای 400 الی 500 درجه سانتی گراد را دارد. ملات های حاوی این تیپ از  الیاف یک پوشش تاخیر انداز حریق را ایجاد می­کند. این محصول در داخل کشور ثبت پتنت شده و به دنبال ثبت آن در خارج از کشور نیز هستیم. البته استفاده از الیاف پلی پروپیلن  در بتن به شکل کلی در هنگام حریق ذوب شده و با بستن منافذ بتن  باعث عدم وقوع انفجار در زمان آتش سوزی می­شوند.

بسپار- سخن آخر.

افضلی: امیدوارم بحث الیاف و استفاده از الیاف پلیمری و مزایای یسیاری که بتن الیافی دارد بیشتر مورد توجه مهندسین، پیمانکاران و دست اندرکاران صنعت ساختمان قرار گیرد.

صفاییان: حمایت از تولید داخل و آسان سازی تامین مواد اولیه می­تواند در حل مشکلات ما و تسریع روند رشد شرکت تاثیر بسزایی داشته باشد که امیدواریم این حمایت­ها محقق شود.

بسپار- با تشکر از شما.